Zonlicht & Etherische oliën: Wat je móét weten over fototoxiciteit

Etherische oliën en zonlicht zijn niet altijd de beste combinatie. Sommige oliën kunnen namelijk vervelende huidreacties veroorzaken zodra je ermee in de zon komt. Dat heet fototoxiciteit, en het is belangrijk om te weten hoe het werkt.

Wat is fototoxiciteit?

Fototoxiciteit is een reactie waarbij een stof op de huid in combinatie met zonlicht (vooral UV-A) een chemische verbranding veroorzaakt. Bij Etherische oliën betekent dit dat bepaalde componenten, furocoumarinen, onder invloed van zonlicht schadelijk worden.

Het resultaat? De huid kan plots reageren alsof die verbrand is: roodheid, blaren, pigmentvlekken en soms blijvende schade.

Hoe Etherische oliën fototoxisch worden

Bepaalde Etherische oliën (vooral die uit citrusvruchten) bevatten natuurlijke chemische stoffen genaamd furocoumarinen (zoals bergapteen, psoraleen). Deze stoffen zijn op zich niet gevaarlijk, maar worden actief zodra ze in contact komen met UV-A zonlicht.

Wanneer je een fototoxische olie op je huid aanbrengt en daarna in de zon gaat:

De UV-straling activeert de furocoumarinen.
Die reageren met het DNA in de huidcellen.
Dit veroorzaakt oxidatieve stress en celbeschadiging, vergelijkbaar met een chemische verbranding.

Lijst van bekende fototoxische oliën

Etherische olie	Risico bij zonlicht
Bergamot	Zeer sterk fototoxisch (furocoumarinen)
Citroen	Mild tot matig fototoxisch
Limoen	Sterk fototoxisch, vooral koudgeperst
Grapefruit	Matig fototoxisch
Komijn	Sterk fototoxisch

Symptomen van fototoxische reacties

Een fototoxische reactie verschilt van een allergie. Symptomen zijn onder andere:

Rode huid die aanvoelt als verbrand
Jeuk of branderig gevoel
Zwelling of blaren
Donkere vlekken of verkleuringen die weken blijven

Soms zijn de gevolgen zo ernstig dat medische hulp nodig is.

Hoe fototoxische oliën veilig te gebruiken zijn

Er zijn manieren om toch te genieten van Etherische oliën, zelfs in de zomer:

Veiligheidstips:

Uiteraard altijd verdunnen met een draagolie (maximaal 1%)
Breng de olie ’s avonds aan of op plekken die bedekt blijven
Wacht minstens 12 uur voordat je de huid blootstelt aan zonlicht.
Kies voor furocoumarin-free (FCF) oliën als je ze toch overdag wil gebruiken, bijvoorbeeld op het gezicht.

Wat is FCF-vrij?

Wanneer een etherische olie FCF-vrij is, betekent dit dat de fototoxische bestanddelen eruit zijn gehaald tijdens een speciaal zuiveringsproces (bijvoorbeeld door herdistillatie of moleculaire extractie). Daardoor kun je de olie veilig gebruiken op je huid, zelfs bij blootstelling aan zonlicht. Een voorbeeld is onze FCF-vrije Bergamot olie.

DIY-tijd! Recepten om zelf te maken