Shea Boter - Waarom Vrouwen in Afrika Geen Rimpels Hebben

Moeder Natuur voorziet ons in alles wat we nodig hebben. En, Moeder Natuur houdt van schoonheid. Zo ook van onze schoonheid. Hier heeft ze ons prachtige middelen voor geschonken.

Één van deze wonderlijke geschenken is Sheaboter. Deze 100% natuurlijke, plantaardige boter wordt voornamelijk in de cosmeticawereld gebruikt als basis voor crèmes, lotions, zeep en andere (huid)verzorgingsproducten. Sheaboter is rijk aan vitamine A en E waardoor het zeer geschikt is om de huid te hydrateren, de elasticiteit te verbeteren en de bloedsomloop te bevorderen.

Sheaboter werkt bij:

Oneffenheden, vlekjes, rimpels, donkere kringen om de ogen
Droge en ruwe huid
Stimuleert de collageenproductie
Ter voorkoming van striae (tijdens de zwangerschap)
Zonverbranding, vervellen na het zonnen
Bescherming tegen wind en kou
Voor droge huid en schrale lippen

Dat klinkt natuurlijk geweldig. Maar zoals de reclames ons doen laten geloven zijn er duizenden crèmes en lotions die dit doen. Loop alleen al langs de schappen in de drogisterij en verwonder je over het immense aanbod.

Helaas worden aan deze commerciële producten synthetische stoffen toegevoegd, waar je huid vrolijk van mee eet. Voor producten waar sheaboter aan is toegevoegd (in het ingrediëntenlijstje te herkennen als Butyrospermum Parkii) wordt gebruik gemaakt van de chemisch geraffineerde variant, waardoor het zijn bijzondere en helende eigenschappen verloren heeft.

Kies daarom voor de pure, ongeraffineerde sheaboter om van de uitzonderlijke eigenschappen te genieten.

Ik zocht uit wat sheaboter is, waar het vandaan komt, hoe het gemaakt wordt, waarom en hoe het werkt en nog veel meer. Ik neem je mee op reis door Afrika en laat je kennismaken met het geheim dat achter het schoonheidswonder van Sheaboter schuil gaat.

De Levens(boom)cyclus; Zaadje, Boompje, Botertje

De Shea boom groeit alleen in het wild, in de Savannegebieden van Mali en Burkina Faso in West-Afrika, tot Soedan in het oosten, een streek van zo'n 5.000km. Ook wel bekend als Karité boom, dat 'Boom des Levens' betekent, vanwege de bijzondere en helende eigenschappen.

Het zaadje is koppig en laat zich niet makkelijk ontkiemen en cultiveren. Zonder bemoeienis van de mens is hij prima in staat op te groeien tot een bescheiden knoesterige boom van 10 tot 15 meter hoog.

Pas na 20 jaar zijn hier (letterlijk) de vruchten van te plukken. Op de leeftijd van 50 jaar bereikt hij zijn maximale capaciteit en produceert 15 tot 20 kilo verse vruchten. De echte krachtpatsers kunnen zelfs 45 kilo produceren. Ze blijven nog wel 200 jaar op volle kracht bloeien.

De groene, op pruimen lijkende vruchten van 4 tot 6 centimeter doen er ongeveer 6 maanden over om te rijpen. In November begint de bloei en van April tot Augustus vallen ze vanzelf op de grond.

De vrucht heeft een zoetig, vleesachtig pulpa dat eetbaar is, en een ontzettend rijke bron aan vitaminen en mineralen bevat. Ter vergelijking:

De shea vrucht bevat 196.1 mg vitamine C per 100 gram en een sinaasappel 50 mg.

In de vrucht bevindt zich de noot, die voor 50% uit vet bestaat. Van dit vet wordt uiteindelijk de sheaboter gemaakt. Hier gaat een heel proces aan vooraf. Daarover later meer.

De kleur van de boter kan variëren van ivoor, roomwit, geelwit, grijzig tot beige; afhankelijk van oogstseizoen of regio. Geraffineerde sheaboter is helder wit van kleur.

De geur is zeer karakteristiek. Het ruikt nootachtig, lichtzoet, en oké ik zal eerlijk zijn, de eerste keer dat ik er aan rook bespeurde ik ook een vleugje paardenmest. De geur went en ik vind het nu zelfs lekker ruiken. Gelukkig vervliegt het al snel na het aanbrengen omdat het geen synthetisch toegevoegde geur is.

Verhalen van vroeger

Voordat sheaboter in de Westerse wereld bekend werd als schoonheidszalf, heeft het al een rijke geschiedenis van duizenden jaren achter de rug in Afrika.

Al in het Oude Egypte werd het als cosmetisch product gebruikt door niemand minder dan Cleopatra. Oude koningen werden begraven in uitgeholde stammen van de Shea boom.
In die tijd waren de bijzondere genezende en huidverzorgende werking al bekend. Ze gebruikten het op hun huid en haar ter bescherming tegen de felle zon en hete droge wind in de Afrikaanse woestijnen en savanne.

Als traditioneel medicijn wordt het gebruikt voor reuma, spier- en gewrichtspijn, vanwege de ontstekingsremmende eigenschappen. Ook wordt het gebruikt bij ontstekingen in de neus en neusverstopping. (Klinisch onderzoek hiernaar staat vermeld op PubMed, zie link onderaan de pagina.)

In Gambia, waar de babysterfte enorm is, laten statistieken zien dat sheaboter een beschermende factor voor deze baby's biedt. Het geeft hen een grotere overlevingskans doordat het op het navelstompje gesmeerd wordt.

Zwangere Afrikaanse vrouwen smeren hun buik in met sheaboter om striae te voorkomen. Na de geboorte masseren ze hun baby's hiermee in.

In combinatie met het sap van citrusvruchten zoals limoen, wordt het gebruikt als anti-transpirant en helpt het om nare lichaamsgeurtjes te verminderen.

Sheaboter - Veelzijdig; Eetbaar

Sheaboter wordt in de Afrikaanse keuken gebruikt voor voedselbereiding en als basis van soepen en dranken.

In de voedingsmiddelenindustrie wordt het veel gebruikt voor de productie van chocola, ter vervanging van cacaoboter. Vanwege de vermindering in het aantal cacaobomen is het goedkoper om sheaboter te gebruiken; het heeft ook een lager smeltpunt dan cacaoboter waardoor het makkelijker te verwerken is.

Productie - Voor vrouwen, door vrouwen

De verwerking en productie van sheaboter is uitsluitend een taak voor vrouwen. Vaak is dit ook de enige bron van inkomsten voor vrouwen, waardoor het Women's Gold genoemd wordt. Ik vind het geweldig dat ik, door sheaboter te gebruiken, vrouwen in Afrika kan steunen waardoor zij een beter bestaan kunnen opbouwen.

Het verschil in kwaliteit hangt af van de manier waarop de boter geproduceerd is. De ruwe, ongeraffineerde sheaboter bevat nog alle werkzame bestanddelen en heeft daardoor de vochtinbrengende en genezende eigenschappen. Geraffineerde sheaboter verliest bijna alle werkzame bestanddelen.

Ruw
Alleen de vruchten die op de grond gevallen zijn worden opgeraapt en meegenomen naar het dorp. Ze worden in de zon gedroogd en met de hand gepeld. De noten worden daarna gekraakt, gewassen en gedroogd. De noten worden geroosterd en daarna met een vijzel fijngemalen tot een dikke pasta. Deze pasta wordt met de hand gekneed en gezuiverd met schoon water. Daarna wordt de pasta gekookt. Tijdens het kookproces drijft het vet naar de oppervlakte. Deze olie wordt verzameld en afgekoeld tot sheaboter.

Koudgeperst
De gemalen noten worden blootgesteld aan druk waardoor de vloeibare bestanddelen een uitweg zoeken en zich zo afscheiden. Hierdoor wordt dus niet de volledige boter verkregen, maar wel een groot deel ervan.

Geraffineerd
Het proces begint met de ruwe sheaboter. Het wordt blootgesteld aan enorme hitte, wat helaas ook de genezende eigenschappen bijna volledig doet verdwijnen omdat de bestanddelen als het ware kapot gekookt worden.

Er worden conserveringsmiddelen aan toegevoegd zodat het langer houdbaar is. Daarna wordt hexaan (chemisch en schadelijk voor milieu) gebruikt om het te ontgeuren en ontkleuren. Er blijven altijd wel chemische restanten achter.

Na raffinage is de sheaboter wit en hard. Dit wordt vooral gebruikt in de commerciële producten, zodat ze niet met kleurverschil te maken krijgen en het zo voor het oog aantrekkelijker willen maken.

Vochtig, vet, verzorgend; hoe en waarom het werkt

Verjongende Vitamine A
Waarschijnlijk het meest bekend vanwege de werking op het netvlies. Misschien weet je dat nog van vroeger (of zeg je het nu zelf tegen je kinderen): 'Wel je worteltjes opeten, dat is goed voor je ogen!'

Als huidvitamine stimuleert het celvernieuwing. Het speelt een belangrijke rol in de aanmaak van elastine en de collageenproductie. Collageen is een eiwit dat voor structuur zorgt en alles 'strak' houdt.

Vitamine A is dus de anti-aging vitamine en zorgt ervoor dat fijne lijntjes en rimpels verminderen, verhoogt de elasticiteit van de huid, en vermindert pigmentatie.

Beschermende Vitamine E
Vitamine E maken we niet zelf aan, maar moeten we halen uit onder andere onze voeding. Deze vitamine is essentieel, en de meest voorkomende vitamine in de huid.

Het beschermt de huid tegen schadelijke vrije radicalen, UV-stralen, zorgt ervoor dat je minder snel verbrandt, en versterkt de barrièrefunctie van de huid. (Huidsmeer van pasgeboren baby's bevat een ontzettend hoge concentratie vitamine E.)

In samenwerking met vitamine C vermindert het pigmentvlekken. Als anti-oxidant versnelt het ook de wondgenezing en is er verminderde littekenvorming. Vitamine E zorgt ervoor dat de huid zijn vochtigheid behoudt.

Vettige Vitamine F
Eigenlijk is vitamine F een oude benaming, en ook geen vitamine trouwens; tegenwoordig beter bekend als de essentiële vetzuren alfa-linoleenzuur en linolzuur (omega-3 en -6 vetzuren).

Omega 3 versterkt het de celmembranen in de huid en maakt ze soepeler.

Omega-6 zorgt voor de vorming van de celmembranen en verbetert de vochtopname van de huid. Het werkt zuiverend en is goed bij onzuiverhede en een droge huid.

Deze vetzuren werken beter als er ook vitamine E aanwezig is.

Kaneelzuur
Een krachtige anti-oxidant die bescherming kan bieden tegen schadelijke UV-b stralen, roodheid vermindert en vocht vasthoudt. Echter is de zonbeschermingsfactor niet voldoende voor een hele middag zonnen aan het strand.

Niet verzeepbare delen
Uniek aan sheaboter is dat het uit een hoog gehalte aan niet-verzeepbare bestanddelen bestaat. Dit houdt in dat het geen zeep vormt. Zeep breekt de natuurlijke, vettige beschermlaag van de huid af waardoor de huid minder beschermd is tegen invloeden van buitenaf, gevoeliger is en droog wordt.

Door het hoge gehalte niet-verzeepbare bestanddelen werkt het dus hydraterend en breekt het de beschermlaag niet af. Gemiddeld bevat Sheaboter zo'n 5 tot 17% aan niet-verzeepbare delen; in tegenstelling tot andere natuurlijke oliën die amper 1% bevatten.

Vanwege de niet-verzeepbare delen, de vitaminen en essentiële vetzuren dringt het tot diep in de huid door en behoudt zo een langdurige werking. De samenstelling is ongeveer gelijk aan onze eigen talg, waardoor het zo goed voor de vochtbalans zorgt. Omdat alle stoffen van nature voorkomen in de sheaboter werken ze goed samen en versterken elkaars werking.

Uit (jarenlange) ervaring

Deze puur natuurlijke boter heeft al met al een rijke geschiedenis en dankzij eeuwen van observatie en ervaring is er nu veel kennis over de wonderlijke werking beschikbaar. Sinds ik het indrukwekkende verhaal achter sheaboter ken, ben ik het zelf ook gaan gebruiken. Het verslaat al mijn andere, natuurlijke, vochtinbrengende crèmes (waaronder kokosolie) en ik sta versteld van de langdurige werking.

Voorheen stonden na enkele uren de schilfers alweer op mijn voorhoofd, maar met sheaboter hoef ik me daar niet meer druk om te maken. Zelfs na 12 uur voelt mijn huid nog zacht aan en ziet er fris uit. Geen doffe, droge huid, geen schilfers, maar nog belangrijker… al na 2(!) dagen werden mijn wallen en donkere kringen een stuk minder.

Het smelt direct als het in contact komt met je huid en is bijzonder makkelijk uit te smeren. Voor mijn gezicht, hals en handen heb ik aan een halve theelepel al voldoende. Zeer zuinig in gebruik dus.
Voor mij geen andere dag- en nachtcrèmes meer.

Gun jezelf ook een verzorgde, superzachte huid die er de hele dag fris uitziet.

Op zoek naar waar je Shea Butter kunt kopen?

Bron: Bewezen effect van sheaboter -

Auteur: Hannah van der Horst