Zo belangrijk is de pH-waarde bij natuurlijke cosmetica

Het maken van je eigen natuurlijke cosmetica is een leerzaam én creatief proces. Maar wist je dat één getal, de pH-waarde, het verschil kan maken tussen een huidvriendelijk product en huidirritatie? In deze blog lees je waarom de pH-waarde zo belangrijk is en hoe je deze eenvoudig kunt meten en aanpassen en welke fouten je absoluut wil vermijden bij het maken van je eigen cosmetica.

Wat is de pH-waarde precies?

Je ziet het vaak op etiketten staan: "pH-neutraal". Maar wat betekent dat eigenlijk?

De term pH staat voor "Potentia Hydrogenii", oftewel: de concentratie waterstofionen in een waterige oplossing. De pH-waarde bepaalt of een vloeistof zuur, neutraal of basisch is.

De pH-schaal uitgelegd

De pH-schaal geeft aan hoe zuur of basisch een waterige oplossing is. De schaal loopt van 0-14:

pH 0-6: zuur (hoe lager, hoe zuurder)
pH 7: neutraal
pH 8-14: Basisch/alkalisch (hoe hoger, hoe basischer)

Voorbeelden:

pH 1: maagzuur
pH 2.5: Frisdrank (Cola)
pH 3: Azijn
pH 4: Yoghurt
pH 5: Zwarte koffie
pH 7: Zuiver water of speeksel
pH 9: Baking Soda (natriumbicarbonaat)
pH 13: Afvoerreiniger

Weetje: Elke stap op de schaal is 10 keer zo sterk als de vorige. Een pH van 5 is dus tien keer zuurder dan een pH van 6.

Huidbarrière en natuurlijke pH

De huid heeft van nature een licht zure beschermlaag. Dit wordt ook wel de zuurmantel van de huid genoemd. Deze zuurmantel beschermt tegen bacteriën, virussen en uitdroging. De natuurlijke pH-waarde van de huid ligt tussen de 4.5 en 5.5. Als je cosmetica gebruikt met een te hoge of te lage pH, kan dit die zuurmantel verstoren en leiden tot: irritatie of jeuk, puistjes of droogheid / schilfering.

Leeftijd, klimaat, voeding en zelfs stress kunnen de pH van de huid beïnvloeden. Naarmate we ouder worden, wordt de huid vaak iets basischer, wat kan leiden tot een drogere en gevoeligere huid. Daarom is het heel belangrijk dat de producten zijn afgestemd op de natuurlijke pH van de huid.

Verschil tussen huidtypes

Wanneer je zelf producten gaat maken is het ook belangrijk om naar de pH-waarde van het product te kijken. De vette huid kan een iets hogere pH-waarde verdragen. De droge of gevoelige huid: heeft baat bij producten met een pH 4.5-5.5. De huid met puistjes vraagt vaak om licht zure producten (pH 4.2-5).

Verschillende huidtypes, verschillende pH-behoeftes

Huidtype	Ideale pH-waarde
Droge huid	4.7-5.2
Vette huid	4.5-5.0
Gevoelige huid	4.8-5.5
Huid met puistjes	4.0-4.7

Waarom pH-waarde belangrijk is in cosmetica

Een te hoge of lage pH-waarde in cosmetische producten kan leiden tot diverse huidproblemen zoals roodheid, droogte, jeuk, puistjes of zelfs eczeem.

Daarnaast is het ook niet goed voor je producten. Een onjuiste pH-waarde kan de groei van schadelijke bacteriën bevorderen. En dat is iets wat je te allen tijde wil voorkomen!

Een goed gebalanceerde pH helpt om de huidbarrière te beschermen, de microbiële balans te behouden en om ingrediënten effectiever hun werk te laten doen!

Een goed afgestemde pH

Helpt vocht vasthouden
Versterkt de huidbarrière
Werkt ontstekingsremmend

Een verkeerde pH

Verstoort het microbioom
Verhoogt de kans op irritaties of infecties
Maakt de huid vatbaarder voor schade

Hoe meet je de pH-waarde van Cosmetica?

Het meten van de pH is eenvoudig en essentieel, vooral als je zelf producten maakt. Er zijn drie methodes:

pH-strips: handig, goedkoop, goed voor beginners
Digitale pH-meters: nauwkeuriger, ideaal voor wie regelmatig formules ontwikkelt
PH-meter met bluetooth: hoge nauwkeurigheid, voor professioneel gebruik

Meet altijd na het mengen van je volledige recept (inclusief waterfasen), en voor het toevoegen van conservering.

Hoe kun je de pH van een cosmetisch product aanpassen?

pH verhogen (basischer maken)

Is je product juist te zuur? (pH lager dan 4.5) Dan kun je de pH voorzichtig iets verhogen.

Zo doe je dat:

Maak een Baking Soda oplossing: De dosering is 1 gram Baking Soda en 9 gram gedestilleerd water. Dit geeft je 10 gram oplossing in totaal.
Voeg vervolgens druppel voor druppel toe aan je product.
Meet de pH steeds opnieuw met een pH-strip of digitale meter, zodat de pH-waarde niet te hoog wordt.

pH verlagen (zuurder maken)

Is je product te basisch? (pH hoger dan 5.5) Dan moet je het een beetje zuurder maken om het beter af te stemmen op de huid.

Zo doe je dat:

Maak een citroenzuur oplossing: De dosering is 1 gram citroenzuurpoeder en 9 gram gedestilleerd water. Dit geeft je 10 gram oplossing in totaal.

Voeg vervolgens druppel voor druppel toe aan je product.
Meet de pH steeds opnieuw met een pH-strip of digitale meter, zodat de pH-waarde niet te ver daalt.

Tips

Altijd meten! Na elke aanpassing moet je de pH opnieuw meten.
Pas pH aan als het product af is (alle ingrediënten gemengd).
Voor waterige producten is pH-aanpassing het meest relevant (lotions, gels, toners).
Voor oliën en balsems hoef je geen pH te meten – die bevatten geen water en hebben dus geen pH.

In de video hieronder zie je precies hoe je de pH verhoogt of verlaagt.

Gevolgen van een verkeerde pH in cosmetica

Wanneer een product een ongeschikte pH heeft, kun je last krijgen van:

Huidirritaties zoals branderigheid, roodheid of jeuk
Toename van puistjes of bacteriële infecties
Droogheid en schilfering van de huid
Beschadiging van de huidbarrière, wat leidt tot gevoeligheid
Verminderde houdbaarheid van je product
Snellere groei van bacteriën en schimmels

Veelgemaakte fouten bij het maken van DIY Cosmetica

Geen pH-meting uitvoeren
Verkeerde volgorde van ingrediënten mengen
Geen rekening houden met pH van actieve ingrediënten (zoals fruitzuren of klei)

DIY-tijd! Recepten om zelf te maken